It 4de Sieperda Sympoasium

It wie moai drok yn it Histoarysk Sintrum Ljouwert op sneon 12 oktober. Om 9.30 oere gongen de doarren iepen en om 10.00 oere siet de Wopke Eekhoffseal grôtfol mei mear as hûndert minsken dy’t mear witte woene oer de Fryske kening Redbad.

Foarsitter dr. Hotso Spanninga fan it Keninklik Frysk Genoatskip iepene it sympoasium offisjeel. Dêrnei wie it wurd oan skriuwer Willem Schoorstra dy’t it programma ynhâldlik iepene. Schoorstra syn roman oer Redbad út 2011 ferskynde ferline jier yn in werprintinge, tagelyk mei in Nederlânske oersetting. Dêrmei waard in moaie sirkel makke, want it programma soe letter dy dei ôfslute mei in analyse fan de film Redbad dy’t ferline jier fertoand wie. Schoorstra gong yn ’e pleit foar de ferhalen dy’t alle histoaryske mienskippen hawwe, en dy’t oan ’e iene kant hiel âld binne, mar dy’t oan ‘e oare kant hieltyd op ’e nij fernijd wurde moatte nei de easken fan de tiid.  Yn it middeispart fan it programma soene dêr in soad foarbylden fan lâns komme.

Analyse fan it grûnbesit
It moarnspart gong lykwols oer de histoaryske Redbad en de iermidsiuwske kontekst. As earste wiene oan bar Gilles de Langen en Hans Mol. Sy opperen de hypotese, op grûn fan in analyse fan it grûnbesit yn Hollân en Fryslân fia harren histoaryske metoade, dat it machtsgebiet fan Redbad yn Westfryslân (Noardhollân dus) lein hie. Dêrnei kamen benammen in oantal eksperts fan de Universiteit Utert, dêr’t men spesjalisearre is yn de iere midsiuwen foar it buordsje. Erik Goosmann joech in taljochting op it boek oer Redbad, dat er ferline jier mei syn kollega Sven Meeder skreaun hat. Marco Mostert gong djipper yn op wat dat keningskip fan Redbad wol ynhâlde koe yn dy tiid yn de skiednis. Rob Meens liet syn ljocht skine oer de religy fan de iermidsiuwske Friezen yn ’e tiid fan Redbad. Net út Utert, mar út Keulen kaam Patrick Breternitz, dy’t it Nederlânsk lykwols perfekt treast wie. Hy liet oan de hân fan in sekuere analyse fan de skreaune boarnen út dy tiid sjen hoe’t wy nei Redbad sjen moatte troch in troch de Franken kleure bril, dy’t dy boarnen opskreaun hawwe. It moarnspart waard ôfsletten mei in paneldiskusje, wêrby’t de sprekkers ûnderling diskusearren en der ek romte wie foar fragen út it publyk.

Nei in wolfertsjinne kofje en lunsj begûn it middeispart. Dit wie wat luchtiger fan toan. Yn op ’e nij fiif lêzingen waarden de taharkers meinaam troch de tiid – fan de hege midsiuwen oant 2018 – en waard sjen litten hoe’t Redbad ynset waard foar ferskillende doelen yn ’e rin fan ’e tiid. Redbad Veenbaas fertelde oer de leginde fan de hillige Cunera, dy’t him yn ’e omkriten fan Reenen ôfspilet. Hanno Brand hold in lêzing oer de machtspolityk fan de letmidsiuwske Bourgondyske hartogen, dy’t mei help fan Redbad besochten oanspraak te meitsjen op de titel fan kening. Mark Raat en Peter Swart út Medemblik festigen de oandacht op in unyk portret fan Redbad, dat nei alle gedachten wier 17^e-iuwsk is. It is it âldste oerlevere eksimplaar fan in portrettradysje fan Redbad dêr’t fermeldings fan binne út Nederlân, Fryslân en Dútslân. Simon Halink fan Yslân is ekspert op it mêd fan nasjonale identiteiten, benammen fan Yslân, yn de 19^e en 20^e iuw. Hy liet in pear nijsgjirrige parallellen út it Skandinavyske gebiet sjen foar in positive omwurdearring fan in ferstokte heiden (dy’t Redbad ek wie) yn lettere perioades. De dei waard ôfsletten mei in lêzing troch Theo Meder, ekspert op it mêd fan folksferhalen. Meder liet sjen hoe’t de makkers fan de film Redbad  har eigen ideeën oer noarmen en wearden op de figuer en maatskippij fan Redbad projekteard hiene.

Troch de tige positive reaksjes út it publyk meie wy wol konkludearje dat it Redbadsympoasium as tige slagge sjoen wurde kin. De âlde kening hat yn syn 1300^ste stjerjier de oandacht krigen dy’t him 50 jier earder, yn 1969, noch net gund waard. Wat dat oanbelanget binne de tiden feroare.